Η αγάπη της για τον Θεό όμως την παρακίνησε να ξεκινήσει έρευνες για την εύρεση του Τιμίου Σταυρού.
Στο λόφο του Γολγοθά υπήρχε τότε ένας ειδωλολατρικός ναός της θεάς Αφροδίτης τον οποίο όμως γκρέμισε η Αγία Ελένη και άρχισε να κάνει ανασκαφές.
Κατά την διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκαν τρείς σταυροί. Η χαρά και συγκίνηση ήταν μεγάλη αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα. Ποιος από τους τρείς σταυρούς ήταν αυτός τους Κυρίου μας; Ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος μαζί με άλλους ιερείς τέλεσαν δέηση και ακούμπησαν τους σταυρούς στο σώμα μια νεκρής γυναίκας. Όταν άγγιξαν με τον τρίτο Σταυρό την γυναίκα τότε αυτή αναστήθηκε.
Έτσι λοιπόν ευρέθη ο Σταυρός του Κυρίου μας. Η είδηση διαδόθηκε σε όλη την πόλη και όχι μόνο. Πλήθος κόσμου άρχισε να συρρέει για να προσκυνήσει το Τίμιο Ξύλο. Επειδή όμως λόγω του συνωστισμού έγιναν πολλά δυστυχήματα η Αγία Ελένη ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό μέσα σε έναν ναό έτσι ώστε όλοι να μπορούν να Τον δουν και να Τον προσκυνήσουν.
Αυτή λοιπόν την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού καθιέρωσαν ως εορτή οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας την οποία εορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου.
Ἀπολυτίκιον :
Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.
